Nu heb ik er totaal geen idee van, of en in welke mate mensen in ons deel van Europa bekend zijn met het werk van zanger en liedjesschrijver Edoardo de Angelis, maar bij Italofielen zoals ik, moet zijn naam in elk geval een belletje doen rinkelen. Daartoe is er vandaag overigens een prima gelegenheid: het is vijftig jaar geleden dat Edoardo het liedje “Lella” schreef, een intrieste song over een vrouw, die vermoord werd, gewoon omdat iemand daar zin in had. In het Italië van de jaren zeventig van vorige eeuw -en wellicht in sommige delen van Italië vandaag no steeds- was de eremoord nog behoorlijk in zwang en waren vrouwenrechten niet eens een gespreksonderwerp. In het beste geval gold de vrouw als een soort accessoire van haar man, wat overigens bij ons niet zo gek veel anders was.

“Lella” werd in de loop der jaren het lijflied van mensen die komaf wilden maken met de traditie waar destijds niet eens een woord voor bestond, maar die we vandaag gemeenzaam ‘femicide” noemen, een term die gelanceerd werd door de Zuid-Afrikaanse feministe Diana Russell. Bij gelegenheid van de “Internationale Dag tegen geweld op vrouwen” werd eind vorig jaar een avondvullend theaterprogramma op poten gezet, waarin “Lella” op haar vijftigste verjaardag centraal stond en daar kwam ook een CD van. Deze dus.

Het ging om een samenwerking tussen zangers, acteurs, muzikanten, die aan de slag gingen met de tekst, met het thema én met de muziek van het nummer en waarvan de opbrengst helemaal naar de Internationale Vrouwendag gaat. Dat is een concept dat eigenlijk vandaag alleen in Italië of Spanje bedacht kan worden en dat wij hier zo goed als helemaal kwijt zijn. Nochtans doet het ook nu nog deugd vast te stellen hoe artiesten omgaan met maatschappelijk belangrijke dingen als vrouwenmoord, zeker als een en ander ook nog eens op muzikaal hoogstaand niveau gebracht wordt.

De plaat bevat, naast een nieuwe versie door auteur De Angelis, nog vier andere versies van het lied, gaande van een koorversie met grote stemmen als Luca Barbarossa, Simone Christicchi en Ilaria Spada tot een volledig herwerkte tekst, die toepasselijk “Lelle 50” getiteld wordt en door Vincenzo Donnamaria voorgedragen wordt. Er is een rapversie, “Lella..e poi”…is van de hand van Piotta Zanello, zowat de uitvinder van de Italiaanse rap en er is “Fake Blond Liza”, een murder ballad in pure Amerikaanse stijl, waarin Gaccapalli -een jarenlange “compagnon de route” van de Angelis” en hedendaagse popster Alex Pittoni een intriest verhaal met slechte afloop in New York situeert. De gezongen tracks worden afgewisseld met teksten van Lev (Leo) Tolstoj, scenarist Ennio Flaiano, Milan Kundera, Pier Paolo Pasolini en topschrijfster Dacia Maraini.

Al is een beetje kennis van het Italiaans misschien handig bij het beluisteren van deze plaat, toch denk ik dat er ook voor mensen die die kennis niét hebben, meer dan voldoende eten en drinken aan de CD is. Die is een heerlijk tijdsdocument en vermoedelijk één van de laatste getuigen van die bijzondere discipline, waarin muziek, theater, literatuur en film allemaal broederlijk verenigd worden rond één belangrijk maatschappelijk thema. Prachtige documentaire rond een lied dat al met al bij ons veel te onbekend gebleven is. Daar mag verandering in komen!

(Dani Heyvaert)